JavaScript

JavaScript — veb-sahifalar va veb-ilovalar uchun interaktivlik va dinamik xususiyatlarni qo‘shish uchun ishlatiladigan dasturlash tilidir. U asosan mijoz tomonida (client-side) ishlaydi, lekin server tomonida ham (server-side) ishlatilishi mumkin. JavaScript yordamida veb-sahifalarga turli funksiyalar qo‘shishingiz, foydalanuvchi bilan o‘zaro aloqada bo‘lishingiz, va sahifani dinamik ravishda o‘zgartirishingiz mumkin.

JavaScriptning Asosiy Xususiyatlari

1. Sintaksis va O‘zgaruvchilar:

JavaScript sintaksisi oddiy va oson tushuniladi. O‘zgaruvchilarni var, let, yoki const kalit so‘zlari bilan e'lon qilish mumkin.

let name = 'Ali';
const age = 30;

2. Ma'lumot Turlari:

JavaScriptda bir nechta asosiy ma'lumot turlari mavjud:

  • String: Matnlar
  • Number: Sonlar
  • Boolean: Haqiqiy yoki noto'g'ri qiymatlar
  • Array: Elementlar ro‘yxati
  • Object: Kalit-qiymat juftliklari
  • Null: Bo‘sh qiymat
  • Undefined: Belgilanmagan qiymat
  • Symbol: Unikal qiymat
  • BigInt: Eng katta butun son
let numbers = [1, 2, 3, 4];
let person = {
  name: 'Ali',
  age: 30,
};

3. Funksiyalar:

JavaScriptda funksiyalar kod bloklarini qayta ishlatish uchun ishlatiladi.

function greet(name) {
  return `Salom, ${name}!`;
}
 
let message = greet('Ali');
console.log(message);

4. DOM Manipulyatsiyasi:

JavaScript yordamida sahifadagi HTML elementlarini o‘zgartirishingiz mumkin. Bu sahifaning interaktivligini oshirish uchun juda muhim.

document.getElementById('myButton').addEventListener('click', function () {
  document.getElementById('demo').innerHTML = 'Tugmani bosdingiz!';
});

5. Eventlar:

JavaScript foydalanuvchi bilan o‘zaro aloqalarni kuzatib borish va ular javob qaytarish uchun ishlatiladi. Misol uchun, tugmani bosish yoki sahifani yuklash kabi hodisalar (events) bilan ishlash mumkin.

document.querySelector('button').addEventListener('click', function () {
  alert('Tugma bosildi!');
});

6. Asinxron Dasturlash:

JavaScriptda asinxron dasturlash uchun setTimeout, setInterval, Promise, va async/await kabi imkoniyatlar mavjud. Bu serverdan ma'lumot olish yoki katta hisoblashlarni amalga oshirish uchun foydalidir.

// Promise misoli
function fetchData() {
  return new Promise((resolve, reject) => {
    setTimeout(() => {
      resolve("Ma'lumot olingan");
    }, 1000);
  });
}
 
fetchData().then((result) => console.log(result));

7. ES6+ Xususiyatlari:

JavaScriptning yangi versiyalari (ES6 va undan keyin) ko‘plab yangi xususiyatlarni kiritdi, masalan:

  • Let va Const: O‘zgaruvchilarni deklaratsiya qilish uchun.
  • Arrow Functions: Qisqartirilgan funksiyalar.
  • Template Literals: Dinamik matn yaratish uchun.
  • Destructuring Assignment: Obyekt va massivlardan qiymatlarni chiqarib olish uchun.
// Arrow function misoli
const add = (a, b) => a + b;
 
// Template literals misoli
let name = 'Ali';
let message = `Salom, ${name}!`;
console.log(message);

8. JavaScript Frameworklari:

JavaScript ekosistemasi juda katta va turli frameworklar va kutubxonalar mavjud, masalan:

  • React: Komponent asosida foydalanuvchi interfeyslarini yaratish.
  • Vue.js: Yengil va kuchli front-end kutubxonasi.
  • Angular: Kompleks veb-ilovalarni yaratish uchun to‘liq framework.

JavaScript — web dasturlash dunyosida markaziy o‘rinni egallaydi va sahifalarga interaktivlik qo‘shish, foydalanuvchi tajribasini yaxshilash va dinamik web ilovalarni yaratishda muhim vositadir.

Ushbu sahifada

GitHubda tahrirlash